طبساز ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
مختصات: 33°36′ شمالی 56°55′ شرقی / 33.6° شمالی 56.92° شرقی
شهر طبس (تبس)، مرکز شهرستان طبس (وسیع‌ترین شهرستان ایران) و شهری کویری است در غرب خراسان جنوبی ایران. این شهر پیشتر جزئی از استان یزد بود. این شهر در مدار 33 درجه و 35 دقیقه شمالی و نصف‌النهار 56 درجه و 55 دقیقه شرقی، در منطقه‌ای با آب و هوای بیابانی واقع شده‌است. ارتفاع شهر طبس از سطح دریا حدود 690 متر است. در شرق شهر طبس رشته‌کوه بلندی به نام رشته کوه شتری قرار گرفته که ضلع شرقی چاله بزرگ طبس را تشکیل می‌دهد. معادن غنی ذغال سنگ این شهرستان حاکی از وجود جنگل‌های انبوه و دریاچه‌های بزرگ در گذشته‌های دور در این منطقه می‌باشد. این معادن، طبس را در ردیف یکی از غنی‌ترین مناطق کشور به لحاظ ثروت ملی قرار داده‌است.
علت نامبعضی گفته‌اند نام آنجا تب بس بوده است تب در فارسی به معنی حرارت و داغی است. یعنی بسی داغ . عده ای نیز نام آن را به زبان های سلوکیان مرتبط دانسته‌اند.ناصر خسرو در سفر نامه این شهر را طبس گیلکی خوانده است. طبس در زمین‌لرزه شهریور 1357 به طور کامل نابود شد و بعد از آن بازسازی‌هایی در آن انجام شد.
آب طبس از یک‌پارچه شدن چشمه‌های پرشماری که از راه یک قنات به این شهر آورده می‌شوند و در جایی به نام «فره‌ونگ» از زیر زمین بیرون می‌آیند تأمین می‌شود. این آب در راه خود به خاطر شیب طبیعی زمین چند آسیاب را نیز به راه می‌اندازد. این آب در قدیم پس از آبیاری و گذر از باغ گلشن، وارد شهر شده و باغ‌های و محله‌ها را آبیاری می‌کند و آب‌انبارها را پر از آب می‌نماید.
دور بودن شهر طبس از شهرهای حاصل‌خیز و سختی راه کویر، جابه‌جایی هرگونه کالای فاسدشدنی به طبس را ناممکن می‌نمود و بنابر این مردم طبس میوه و سبزی خود را در محل تولید می‌کردند. فراورده‌های صادراتی این شهر را نیز فراورده‌های خشک و فاسدنشدنی مانند گندم و غله بوده‌است. در برخی نقاط پیرامون طبس حتی برنج نیز به عمل می‌آید و برنجزارهایی در آنجا وجود دارد. طبس در 29 تا 30 قمری به‌دست عرب‌ها اشغال شد و تاریخ‌نگاران سده‌های آغازین اسلامی همواره از آن به عنوان جایی که درختان نخل و مرکبات دارد یاد کرده‌اند. بر اساس مستنداتی که هرودوت تاریخ نویس، ارائه نموده و به نقل از جلد اول کتاب سرزمین خورشید ترجمه استاد ذبیح الله منصوری، میت ری داتس از جمله موبدان زرتشیتی بوده که در طبس می زیسته و به عنوان ناپدری کورش کبیر وی را در همین منطقه تا سن شانزده سالگی تربیت و بزرگ نمود. طبس(تببس) در دوره نهضت اسماعیلیان یکی از مراکز مهم اسماعیلیان خراسان بود. از نوشته‌های سفرنامه‌نویسان این‌گونه برمی‌آید که باغ‌های طبس به جز قلعه‌باغ و باغ کلج قدمتی بیش از دوره افشاریان ندارند.خیابان گلشن در پایان دورهٔ زندیان و هنگامی که لطف علی خان زند به طبس می‌آید و به پیشنهاد او تأسیس شد.
زمین‌لرزه طبسدر شهریور سال 1357، زمین‌لرزه‌ای به شدت 7٫8 ریشتر طبس و روستاهای مجاور آن را ویران کرد. این زمین‌لرزه که یکی از بزرگ‌ترین زمین‌لرزه‌های سدهٔ اخیر در ایران بوده‌است، حدود 15٬000 کشته به جای گذاشت. طبس تا قبل از زمین لرزه سال 1357 جزئ مناطق با خطر نسبی متوسط پهنه بندی شده بود. تحقیقات و پژوهش های ریخت زمین شناسی و نو زمین ساختی نشان می دهد که طبس به دلیل وضعیت خاص زمین شناسی مستعد زلزله های با قدرت بالا بوده ولی ابزارهای موجود در گذشته توان شناسیایی این پتانسیل را نداشته است.
اماکن دیدنی
جدایی از یزد و بازگشت به خراسانطبس که پیشتر شهری در استان خراسان بود، در سال 1380 و قبل از تقسیم استان خراسان بزرگ، به استان یزد ملحق شد؛ ولی چند سال پس از تقسیم استان خراسان، در زمستان سال 1391، به استان خراسان جنوبی ملحق شد
منابع
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
انتخاب حالت کور رنگی
سرخ کوری سبز کوری آبی کوری سرخ دشوار بینی سبز دشوار بینی آبی دشوار بینی تک رنگ بینی تک رنگ بینی مخروطیتغییر اندازه فونت:
تغییر فاصله بین کلمات:
تغییر فاصله بین خطوط:
تغییر موس:
تغییر فونت:
تغییر رنگ ها:
رنگ اصلی:
رنگ دوم:
رنگ سوم: